Keloïde littekens

Keloïde littekens zijn ontstekingslittekens die er dik, verhard en gezwollen uitzien. Dit verschijnsel wordt veroorzaakt door een overproductie van collageen in de lederhuid tijdens het herstel van het bindweefsel, waarbij vezelig littekenweefsel het normale huidweefsel vervangt. Deze overproductie gaat gepaard met een overgroei van de cellen van de lederhuid: de fibroblasten. Deze lelijke aangroei van de lederhuid kan ontstaan als gevolg van een huidtrauma, verwonding, gordelroos, brandwonden, folliculitis, bepaalde huidziekten zoals acne, littekenvorming na een vaccinatie, of na een incisie of operatie. Keloïde littekens kunnen pijnlijk zijn en jeuk en irritatie veroorzaken.

Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen hypertrofische littekens en keloïde littekens. Hypertrofische littekens beginnen na enkele maanden af te vlakken en te vervagen. Dit is niet het geval voor keloïde littekens, die niet spontaan verbeteren.

Na 12 maanden en onder de 18 maanden spreekt men van hypertrofische littekens. Een verdikt en gezwollen litteken na 18 maanden wordt niet meer als hypertrofisch maar als keloïd beschouwd.

Mensen met een zwarte huid of Aziatische mensen worden vaak getroffen door keloïde littekens.

Mensen met een blanke huid kunnen er last van hebben, maar dit is zeldzamer.

Deze lelijke littekens komen vaak voor bij kinderen of jongeren en de meest voorkomende plaatsen zijn het borstbeen, de schouders, de schaamstreek en het ondergezicht.

Keloïde littekens verbeteren of verdwijnen nooit spontaan. Deze littekens kunnen stabiel blijven of zelfs geleidelijk groter worden. Dit verschijnsel wordt veroorzaakt door de overmatige vorming van collageen in de lederhuid (en door de overmatige ontwikkeling van de cellen van de lederhuid, de fibroblasten). Het is een beetje als een “overmaat aan genezing”, een genezing die nooit stopt…

Hoe kan men voorkomen dat een incisie, een wonde of een brandwonde een keloïd litteken doet ontstaan? Er bestaat geen wondermiddel, maar het verdient aanbeveling een hechting die aan de huid trekt zo veel mogelijk te vermijden of zeer snel een waterdichte siliconenfilm aan te brengen om verdamping van het water in de huid te voorkomen. Lange tijd werd gedacht dat een litteken moest worden uitgedroogd, maar in feite is het tegendeel waar: het moet vochtig worden gehouden om verdamping te voorkomen, waardoor de collageenafscheiding toeneemt.

De andere oplossing om keloïd littekens te voorkomen is de praktijk van pressotherapie. Dit bestaat uit permanente en mechanische compressie op het keloïde litteken om het af te vlakken en te verzachten. Deze methode is zeer doeltreffend indien de permanente compressie goed wordt gevolgd. Deze compressie zal de diameter van het fibrocollageen verkleinen en de grootte van de bloedvaten reguleren. Het is alsof de fibroblasten van de lederhuid, die te veel groeien, verstikt worden. De duur van een pressotherapie is ongeveer 6 maanden en wordt uitgevoerd dankzij elastische compressiekledingstukken die aan de morfologie van elke patiënt zijn aangepast. Wanneer de keloïden de oren of het gezicht betreffen, wordt compressie uitgevoerd met siliconenverbanden (24 uur per dag aangebracht), oorclips, enz.

Er bestaat momenteel geen behandeling voor deze littekens. Wanneer het keloïde litteken is gevormd, hangt de keuze van de behandeling sterk af van de intensiteit ervan. Deze behandelingen kunnen bestaan uit cortisone-injecties in het litteken om de intensiteit van het ontstekingsfenomeen te verminderen, of uit cryotherapie (een behandeling waarbij het litteken wordt blootgesteld aan intense koude), of radiotherapie.

Anderzijds wordt een operatie om een keloïd litteken te behandelen niet aanbevolen. Dit zou het risico inhouden dat het fenomeen van keloïde littekens terugkeert.